คู่มือการใช้งาน Git ฉบับสมบูรณ์

Introduction

Version Control System คือ อะไร?

Version Control System (VCS) หรือ ระบบควบคุมเวอร์ชัน คือเครื่องมือที่ช่วยจัดการการเปลี่ยนแปลงของไฟล์ในโปรเจกต์ โดยเฉพาะโค้ดโปรแกรม ระบบนี้จะบันทึกประวัติการแก้ไขทุกครั้ง ทำให้เราสามารถ:

• ย้อนกลับไปยังเวอร์ชันก่อนหน้าได้ หากเกิดข้อผิดพลาด
• ทำงานร่วมกับทีมได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยไม่เกิดความขัดแย้งของโค้ด
• ติดตามว่าใครแก้ไขอะไร เมื่อไร และทำไม
• สร้าง branch สำหรับพัฒนาฟีเจอร์ใหม่ โดยไม่กระทบโค้ดหลัก
• รวม (merge) การเปลี่ยนแปลงจากหลายคน เข้าด้วยกันอย่างปลอดภัย

Git คืออะไร?

Git เป็น Distributed Version Control System ที่ได้รับความนิยมสูงสุดในปัจจุบัน พัฒนาโดย Linus Torvalds ผู้สร้าง Linux Kernel ในปี 2005

จุดเด่นของ Git:

1. Distributed System - ทุกคนมีสำเนาโปรเจกต์ทั้งหมดพร้อมประวัติบนเครื่องของตัวเอง
2. รวดเร็ว - การทำงานส่วนใหญ่เกิดขึ้นบน local ไม่ต้องติดต่อ server
3. ยืดหยุ่น - รองรับ workflow หลากหลายรูปแบบ
4. มีประสิทธิภาพ - จัดการโปรเจกต์ขนาดใหญ่ได้ดี
5. Open Source - ฟรีและมี community ใหญ่

Git vs GitHub/GitLab/Bitbucket

• Git = เครื่องมือควบคุมเวอร์ชันที่ติดตั้งบนเครื่องของเรา
• GitHub/GitLab/Bitbucket = บริการ hosting repositories บนคลาวด์ เพื่อทำงานร่วมกันและแบ่งปันโค้ด

การติดตั้ง Git

Windows

# ดาวน์โหลด Git for Windows จาก
# https://git-scm.com/download/win
# หรือใช้ package manager
winget install --id Git.Git -e --source winget

macOS

# ใช้ Homebrew
brew install git

# หรือติดตั้งผ่าน Xcode Command Line Tools
xcode-select --install

Linux (Ubuntu/Debian)

sudo apt update
sudo apt install git

ตรวจสอบการติดตั้ง

git --version
# แสดงผล: git version 2.x.x

การตั้งค่า Git เบื้องต้น

ตั้งค่าชื่อและอีเมล (สำคัญมาก!)

# ตั้งค่าชื่อผู้ใช้
git config --global user.name "ชื่อของคุณ"

# ตั้งค่าอีเมล
git config --global user.email "your.email@example.com"

# ตรวจสอบการตั้งค่า
git config --list

การตั้งค่าเพิ่มเติม

# ตั้งค่า default branch name เป็น main
git config --global init.defaultBranch main

# ตั้งค่า default editor
git config --global core.editor "code --wait"  # สำหรับ VS Code

# เปิดใช้งานสีในการแสดงผล
git config --global color.ui auto

แนวคิดพื้นฐานของ Git

Three States ของไฟล์ใน Git

graph LR
    A[Working Directory
พื้นที่ทำงาน] -->|git add| B[Staging Area
พื้นที่เตรียมการ]
    B -->|git commit| C[Repository
คลังเก็บข้อมูล]
    C -->|git checkout| A
    
    style A fill:#e1f5ff
    style B fill:#fff4e1
    style C fill:#e8f5e9

1. Working Directory - ไฟล์ที่กำลังทำงานอยู่
2. Staging Area (Index) - พื้นที่ที่เตรียมไฟล์ก่อน commit
3. Repository (.git directory) - คลังเก็บประวัติทั้งหมด

Git Workflow พื้นฐาน

sequenceDiagram
    participant WD as Working Directory
    participant SA as Staging Area
    participant LR as Local Repository
    participant RR as Remote Repository
    
    WD->>SA: git add
    SA->>LR: git commit
    LR->>RR: git push
    RR->>LR: git fetch/pull
    LR->>WD: git checkout

คำสั่งพื้นฐานที่ต้องรู้

1. สร้าง Repository ใหม่

# สร้างโฟลเดอร์โปรเจกต์
mkdir my-project
cd my-project

# เริ่มต้น Git repository
git init

# จะเห็นข้อความ: Initialized empty Git repository in /path/to/my-project/.git/

2. ตรวจสอบสถานะ

# ดูสถานะปัจจุบันของ repository
git status

# แสดงผลแบบย่อ
git status -s

3. เพิ่มไฟล์เข้า Staging Area

# เพิ่มไฟล์เดียว
git add index.html

# เพิ่มหลายไฟล์
git add index.html style.css script.js

# เพิ่มไฟล์ทั้งหมดในโฟลเดอร์
git add .

# เพิ่มไฟล์ตามประเภท
git add *.js

4. Commit การเปลี่ยนแปลง

# Commit พร้อมข้อความ
git commit -m "Add homepage structure"

# Commit พร้อมเปิด editor เขียนข้อความยาว
git commit

# Commit โดยข้าม staging area (สำหรับไฟล์ที่ tracked แล้ว)
git commit -am "Update styling"

ข้อความ Commit ที่ดี:

• ใช้ภาษาที่ชัดเจน เช่น "Add", "Fix", "Update", "Remove"
• อธิบายว่าทำอะไร ไม่ใช่ทำอย่างไร
• ตัวอย่าง:
  • ✅ "Fix login button alignment issue"
  • ❌ "Changed CSS"

5. ดูประวัติ Commit

# ดูประวัติทั้งหมด
git log

# ดูแบบย่อ (แต่ละ commit 1 บรรทัด)
git log --oneline

# ดูพร้อมกราฟ branch
git log --oneline --graph --all

# ดูประวัติของไฟล์เฉพาะ
git log -- index.html

# ดู 5 commit ล่าสุด
git log -5

6. ดูความแตกต่าง (Diff)

# ดูความแตกต่างของไฟล์ที่ยังไม่ได้ stage
git diff

# ดูความแตกต่างของไฟล์ที่ stage แล้ว
git diff --staged

# ดูความแตกต่างของไฟล์เฉพาะ
git diff index.html

# เปรียบเทียบระหว่าง 2 commit
git diff abc123 def456

การทำงานกับ Branch

Branch คืออะไร?

Branch เปรียบเสมือน "แยกเส้นทางการพัฒนา" ออกมาจากโค้ดหลัก เพื่อพัฒนาฟีเจอร์ใหม่หรือแก้บั๊กโดยไม่กระทบโค้ดหลัก

%%{init: {'theme':'base', 'themeVariables': { 'commitLabelColor':'#ffffff', 'commitLabelBackground':'#000000', 'commitLabelFontSize':'14px', 'git0':'#58a6ff', 'git1':'#3fb950', 'git2':'#d29922', 'git3':'#f778ba', 'gitBranchLabel0':'#ffffff', 'gitBranchLabel1':'#ffffff', 'gitBranchLabel2':'#ffffff'}}}%%
gitGraph
    commit id: "Initial commit"
    commit id: "Add base structure"
    branch feature-login
    checkout feature-login
    commit id: "Create login form"
    commit id: "Add validation"
    checkout main
    commit id: "Fix typo"
    checkout feature-login
    commit id: "Complete login"
    checkout main
    merge feature-login
    commit id: "Deploy v1.0"

คำสั่งจัดการ Branch

# ดู branch ทั้งหมด
git branch

# ดู branch ทั้งหมดรวม remote
git branch -a

# สร้าง branch ใหม่
git branch feature-navbar

# สลับไปยัง branch อื่น
git checkout feature-navbar

# สร้างและสลับไปยัง branch ใหม่ในคำสั่งเดียว
git checkout -b feature-navbar

# ใช้ switch (คำสั่งใหม่กว่า)
git switch feature-navbar
git switch -c feature-navbar  # สร้างใหม่

# เปลี่ยนชื่อ branch
git branch -m old-name new-name

# ลบ branch
git branch -d feature-navbar  # ลบแบบปลอดภัย (ต้อง merge แล้ว)
git branch -D feature-navbar  # ลบแบบบังคับ

การ Merge Branch

# สลับไปยัง branch ที่ต้องการรับการเปลี่ยนแปลง (เช่น main)
git checkout main

# Merge branch อื่นเข้ามา
git merge feature-navbar

# หากเกิด conflict จะต้องแก้ไขด้วยมือ แล้ว
git add .
git commit -m "Merge feature-navbar"

ประเภทของ Merge:

1. Fast-forward Merge - ไม่มี commit ใหม่เกิดขึ้น เพียงแค่เลื่อน pointer
2. Three-way Merge - สร้าง merge commit ใหม่

%%{init: {'theme':'base', 'themeVariables': { 'commitLabelColor':'#ffffff', 'commitLabelBackground':'#000000', 'commitLabelFontSize':'14px', 'git0':'#58a6ff', 'git1':'#3fb950', 'git2':'#d29922', 'git3':'#f778ba', 'gitBranchLabel0':'#ffffff', 'gitBranchLabel1':'#ffffff', 'gitBranchLabel2':'#ffffff'}}}%%
gitGraph
    commit id: "A"
    commit id: "B"
    branch feature
    commit id: "C"
    commit id: "D"
    checkout main
    commit id: "E"
    merge feature id: "Merge commit"
    commit id: "F"

การ Rebase (ทางเลือกแทน Merge)

# Rebase feature branch บน main
git checkout feature-navbar
git rebase main

# หากมี conflict ให้แก้ไข แล้ว
git add .
git rebase --continue

# ยกเลิก rebase
git rebase --abort

Merge vs Rebase:

• Merge - รักษาประวัติเดิมไว้ทั้งหมด มี merge commit
• Rebase - สร้างประวัติใหม่ที่เป็นเส้นตรง ดูสะอาดกว่า

การทำงานกับ Remote Repository

เพิ่ม Remote Repository

# เพิ่ม remote ชื่อ origin
git remote add origin https://github.com/username/repo-name.git

# ดู remote ที่มี
git remote -v

# ดูข้อมูลเพิ่มเติม
git remote show origin

# เปลี่ยน URL ของ remote
git remote set-url origin https://github.com/username/new-repo.git

# ลบ remote
git remote remove origin

Clone Repository

# Clone repository จาก remote
git clone https://github.com/username/repo-name.git

# Clone และเปลี่ยนชื่อโฟลเดอร์
git clone https://github.com/username/repo-name.git my-folder

# Clone เฉพาะ branch เดียว
git clone --branch develop --single-branch https://github.com/username/repo-name.git

Push การเปลี่ยนแปลง

# Push ไปยัง remote (ครั้งแรก)
git push -u origin main

# Push ครั้งต่อไป
git push

# Push branch ใหม่
git push -u origin feature-navbar

# Push โดยบังคับ (ระวัง! จะเขียนทับประวัติ)
git push --force

# Push โดยปลอดภัย (ไม่เขียนทับถ้ามีการเปลี่ยนแปลง)
git push --force-with-lease

Pull/Fetch การเปลี่ยนแปลง

# Fetch ข้อมูลจาก remote (ยังไม่ merge)
git fetch origin

# Pull = Fetch + Merge
git pull origin main

# Pull ด้วย rebase แทน merge
git pull --rebase origin main

# Pull เฉพาะ branch ปัจจุบัน
git pull

ตัวอย่างการใช้งานจริง: สร้างโปรเจกต์เว็บไซต์

ขั้นตอนที่ 1: เริ่มต้นโปรเจกต์

# สร้างและเข้าโฟลเดอร์โปรเจกต์
mkdir portfolio-website
cd portfolio-website

# เริ่มต้น Git
git init

ขั้นตอนที่ 2: สร้างไฟล์พื้นฐาน

# สร้างไฟล์ HTML
cat > index.html << 'EOF'
<!DOCTYPE html>
<html lang="th">
<head>
    <meta charset="UTF-8">
    <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0">
    <title>My Portfolio</title>
    <link rel="stylesheet" href="style.css">
</head>
<body>
    <header>
        <h1>Portfolio Website</h1>
    </header>
    <main>
        <p>Welcome to my portfolio!</p>
    </main>
    <script src="script.js"></script>
</body>
</html>
EOF

# สร้างไฟล์ CSS
touch style.css

# สร้างไฟล์ JavaScript
touch script.js

# สร้าง .gitignore
cat > .gitignore << 'EOF'
# Dependencies
node_modules/

# Logs
*.log

# OS files
.DS_Store
Thumbs.db

# IDE
.vscode/
.idea/
EOF

ขั้นตอนที่ 3: Commit แรก

# เพิ่มไฟล์ทั้งหมด
git add .

# ตรวจสอบสถานะ
git status

# Commit
git commit -m "Initial commit: Add basic HTML structure"

ขั้นตอนที่ 4: พัฒนาฟีเจอร์ Navigation

# สร้าง branch สำหรับ navigation
git checkout -b feature-navigation

# แก้ไฟล์ index.html (เพิ่ม navigation bar)
cat >> index.html << 'EOF'
<nav>
    <ul>
        <li><a href="#home">Home</a></li>
        <li><a href="#about">About</a></li>
        <li><a href="#projects">Projects</a></li>
        <li><a href="#contact">Contact</a></li>
    </ul>
</nav>
EOF

# เพิ่ม CSS สำหรับ navigation
cat > style.css << 'EOF'
* {
    margin: 0;
    padding: 0;
    box-sizing: border-box;
}

nav {
    background-color: #333;
    padding: 1rem;
}

nav ul {
    list-style: none;
    display: flex;
    gap: 2rem;
    justify-content: center;
}

nav a {
    color: white;
    text-decoration: none;
    transition: color 0.3s;
}

nav a:hover {
    color: #4CAF50;
}
EOF

# Commit การเปลี่ยนแปลง
git add .
git commit -m "Add navigation bar with styling"

ขั้นตอนที่ 5: พัฒนาส่วน About

# ยังอยู่บน branch feature-navigation
# เพิ่มส่วน About
# ... แก้ไขไฟล์ ...

git add .
git commit -m "Add about section"

# ดูประวัติ
git log --oneline --graph

ขั้นตอนที่ 6: Merge กลับเข้า main

# กลับไปที่ main branch
git checkout main

# Merge feature-navigation
git merge feature-navigation

# ลบ branch ที่ไม่ใช้แล้ว
git branch -d feature-navigation

ขั้นตอนที่ 7: เชื่อมต่อกับ GitHub

# สร้าง repository บน GitHub ก่อน (ผ่าน web interface)
# จากนั้นเชื่อมต่อ

git remote add origin https://github.com/yourusername/portfolio-website.git

# Push ไปยัง GitHub
git push -u origin main

ขั้นตอนที่ 8: ทำงานต่อด้วยฟีเจอร์ใหม่

# สร้าง branch ใหม่สำหรับ projects section
git checkout -b feature-projects

# แก้ไขและ commit
# ... พัฒนาฟีเจอร์ ...

git add .
git commit -m "Add projects showcase section"

# Push branch ใหม่ไปยัง GitHub
git push -u origin feature-projects

Git Workflow ที่นิยม

1. Basic Workflow (สำหรับโปรเจกต์เล็ก)

%%{init: {'theme':'base', 'themeVariables': { 'commitLabelColor':'#ffffff', 'commitLabelBackground':'#000000', 'commitLabelFontSize':'14px', 'git0':'#58a6ff', 'git1':'#3fb950', 'git2':'#d29922', 'git3':'#f778ba', 'gitBranchLabel0':'#ffffff', 'gitBranchLabel1':'#ffffff', 'gitBranchLabel2':'#ffffff'}}}%%
gitGraph
    commit id: "Initial"
    commit id: "Feature 1"
    commit id: "Feature 2"
    commit id: "Bug fix"
    commit id: "Feature 3"

# ทำงานบน main branch เท่านั้น
git checkout main
# แก้ไข
git add .
git commit -m "Add feature"
git push

2. Feature Branch Workflow

%%{init: {'theme':'base', 'themeVariables': { 'commitLabelColor':'#ffffff', 'commitLabelBackground':'#000000', 'commitLabelFontSize':'14px', 'git0':'#58a6ff', 'git1':'#3fb950', 'git2':'#d29922', 'git3':'#f778ba', 'gitBranchLabel0':'#ffffff', 'gitBranchLabel1':'#ffffff', 'gitBranchLabel2':'#ffffff'}}}%%
gitGraph
    commit id: "Init"
    branch feature-A
    checkout feature-A
    commit id: "Work on A"
    commit id: "Complete A"
    checkout main
    merge feature-A
    branch feature-B
    checkout feature-B
    commit id: "Work on B"
    checkout main
    merge feature-B

ขั้นตอน:

# 1. สร้าง feature branch
git checkout -b feature-new-button

# 2. พัฒนาและ commit
git add .
git commit -m "Implement new button"

# 3. Push ไปยัง remote
git push -u origin feature-new-button

# 4. สร้าง Pull Request บน GitHub

# 5. หลัง review และ approve
git checkout main
git pull
git merge feature-new-button
git push

# 6. ลบ branch
git branch -d feature-new-button
git push origin --delete feature-new-button

3. Gitflow Workflow (สำหรับโปรเจกต์ใหญ่)

%%{init: {'theme':'base', 'themeVariables': { 'commitLabelColor':'#ffffff', 'commitLabelBackground':'#000000', 'commitLabelFontSize':'14px', 'git0':'#58a6ff', 'git1':'#3fb950', 'git2':'#d29922', 'git3':'#f778ba', 'gitBranchLabel0':'#ffffff', 'gitBranchLabel1':'#ffffff', 'gitBranchLabel2':'#ffffff'}}}%%
gitGraph
    commit id: "Init"
    branch develop
    checkout develop
    commit id: "Feature 1"
    branch feature-x
    checkout feature-x
    commit id: "Work on X"
    checkout develop
    merge feature-x
    branch release-1.0
    checkout release-1.0
    commit id: "Bug fixes"
    checkout main
    merge release-1.0 tag: "v1.0"
    checkout develop
    merge release-1.0

Branch หลัก:

• main - โค้ดที่ production
• develop - โค้ดที่กำลังพัฒนา
• feature/* - ฟีเจอร์ใหม่
• release/* - เตรียม release
• hotfix/* - แก้บั๊กด่วน

การจัดการกับปัญหาที่พบบ่อย

1. ยกเลิกการเปลี่ยนแปลง

# ยกเลิกการแก้ไขไฟล์ (ก่อน staging)
git checkout -- index.html

# ยกเลิกการ stage ไฟล์
git reset HEAD index.html

# ย้อน commit ล่าสุด (เก็บการเปลี่ยนแปลง)
git reset --soft HEAD~1

# ย้อน commit ล่าสุด (ยกเลิกการเปลี่ยนแปลง)
git reset --hard HEAD~1

# เอาไฟล์จาก commit ก่อนหน้ามา
git checkout HEAD~1 -- index.html

2. แก้ไข Commit ล่าสุด

# แก้ข้อความ commit ล่าสุด
git commit --amend -m "New commit message"

# เพิ่มไฟล์เข้า commit ล่าสุด
git add forgotten-file.txt
git commit --amend --no-edit

3. Stash - เก็บการเปลี่ยนแปลงชั่วคราว

# เก็บการเปลี่ยนแปลงชั่วคราว
git stash

# เก็บพร้อมข้อความ
git stash save "WIP: working on navbar"

# ดูรายการ stash
git stash list

# นำ stash กลับมาใช้
git stash pop

# นำ stash กลับมา (แต่ยังเก็บไว้)
git stash apply

# นำ stash เฉพาะ
git stash apply stash@{1}

# ลบ stash
git stash drop stash@{0}

# ลบ stash ทั้งหมด
git stash clear

4. แก้ไข Merge Conflict

เมื่อเกิด conflict:

# ดู conflict
git status

# เปิดไฟล์ที่ conflict จะเห็นเครื่องหมายแบบนี้:
<<<<<<< HEAD
Your changes
=======
Their changes
>>>>>>> branch-name

# แก้ไขไฟล์ด้วยมือ ลบเครื่องหมาย <<<, ===, >>>
# เลือกโค้ดที่ต้องการ หรือรวมทั้งสองส่วน

# หลังแก้เสร็จ
git add .
git commit -m "Resolve merge conflict"

5. ดู commit เฉพาะ

# ดูรายละเอียด commit
git show abc1234

# ดูไฟล์ที่แก้ไขใน commit
git show abc1234 --name-only

# ดูการเปลี่ยนแปลงของไฟล์เฉพาะ
git show abc1234:path/to/file.js

6. ค้นหาใน Git

# ค้นหาข้อความใน commit messages
git log --grep="bug fix"

# ค้นหาใน code
git log -S"function name"

# ค้นหาผู้ที่แก้ไขแต่ละบรรทัด
git blame index.html

# ค้นหาว่า commit ไหนสร้างบั๊ก
git bisect start
git bisect bad  # commit ปัจจุบันมีบั๊ก
git bisect good abc123  # commit นี้ไม่มีบั๊ก
# Git จะช่วยหา commit ที่สร้างบั๊ก

คำสั่ง Git ขั้นสูง

1. Cherry-pick - เลือก commit มาใช้

# เอา commit เฉพาะมาใช้
git cherry-pick abc1234

# เอาหลาย commit
git cherry-pick abc1234 def5678

2. Revert - สร้าง commit ใหม่เพื่อยกเลิก

# Revert commit เฉพาะ
git revert abc1234

# Revert หลาย commit
git revert abc1234..def5678

3. Clean - ลบไฟล์ที่ไม่ tracked

# ดูว่าจะลบอะไรบ้าง (dry run)
git clean -n

# ลบไฟล์
git clean -f

# ลบทั้งไฟล์และโฟลเดอร์
git clean -fd

# ลบรวมไฟล์ที่ ignore ด้วย
git clean -fdx

4. Reflog - ดูประวัติการทำงานทั้งหมด

# ดู reflog
git reflog

# ย้อนกลับไปยังสถานะใดก็ได้
git reset --hard HEAD@{2}

5. Tag - ทำ version

# สร้าง lightweight tag
git tag v1.0.0

# สร้าง annotated tag (แนะนำ)
git tag -a v1.0.0 -m "Release version 1.0.0"

# ดู tag ทั้งหมด
git tag

# ดูข้อมูล tag
git show v1.0.0

# Push tag ไป remote
git push origin v1.0.0

# Push tag ทั้งหมด
git push origin --tags

# ลบ tag
git tag -d v1.0.0
git push origin :refs/tags/v1.0.0

Best Practices: แนวทางปฏิบัติที่ดี

1. การเขียนข้อความ Commit

รูปแบบที่แนะนำ:

<type>: <subject>

<body>

<footer>

Types:

• feat: ฟีเจอร์ใหม่
• fix: แก้บั๊ก
• docs: เอกสาร
• style: การจัดรูปแบบ (ไม่เปลี่ยนโค้ด)
• refactor: ปรับโครงสร้างโค้ด
• test: เพิ่มหรือแก้ test
• chore: งานเบ็ดเตล็ด

ตัวอย่าง:

feat: Add user authentication system

- Implement JWT token generation
- Add login and signup endpoints
- Create user model and database schema

Closes #123

2. การใช้ .gitignore

# Operating System
.DS_Store
Thumbs.db

# IDEs
.vscode/
.idea/
*.swp
*.swo

# Dependencies
node_modules/
vendor/

# Build outputs
dist/
build/
*.min.js
*.min.css

# Logs
*.log
logs/

# Environment
.env
.env.local

# Temporary files
*.tmp
*.temp

3. กฎทอง 10 ข้อ

1. Commit บ่อยๆ - แต่ละ commit ควรมีความหมายเฉพาะ
2. เขียนข้อความ commit ให้ชัดเจน - อนาคตจะขอบคุณตัวเอง
3. ใช้ branch - แยกการพัฒนาออกจาก main
4. Test ก่อน commit - อย่า commit โค้ดที่พัง
5. Pull ก่อน push - ป้องกัน conflict
6. อย่า commit ไฟล์ sensitive - เช่น password, API keys
7. ใช้ .gitignore - อย่า commit ไฟล์ที่ไม่จำเป็น
8. Review code ก่อน merge - ใช้ Pull Request
9. Backup บ่อยๆ - Push ไป remote เป็นประจำ
10. เรียนรู้การใช้ git log - เพื่อทำความเข้าใจประวัติ

4. Security Best Practices

# ตรวจสอบว่า commit อะไรบ้างที่มี sensitive data
git log --all --full-history -- path/to/sensitive/file

# ลบไฟล์ออกจากประวัติทั้งหมด (ระวัง!)
git filter-branch --force --index-filter \
  "git rm --cached --ignore-unmatch path/to/sensitive/file" \
  --prune-empty --tag-name-filter cat -- --all

# หรือใช้ BFG Repo-Cleaner (แนะนำ)
bfg --delete-files sensitive-file.txt
git reflog expire --expire=now --all
git gc --prune=now --aggressive

การทำงานร่วมกับทีม

Pull Request Workflow

sequenceDiagram
    participant Dev as Developer
    participant FB as Feature Branch
    participant GH as GitHub
    participant Rev as Reviewer
    participant Main as Main Branch
    
    Dev->>FB: Create feature branch
    Dev->>FB: Make commits
    Dev->>GH: Push to remote
    Dev->>GH: Create Pull Request
    GH->>Rev: Request review
    Rev->>GH: Review code
    alt Approved
        Rev->>GH: Approve PR
        GH->>Main: Merge to main
    else Changes requested
        Rev->>GH: Request changes
        GH->>Dev: Notify
        Dev->>FB: Make changes
        Dev->>GH: Push updates
    end

ขั้นตอนการทำงาน:

# 1. Pull update ล่าสุด
git checkout main
git pull origin main

# 2. สร้าง feature branch
git checkout -b feature/add-payment-system

# 3. พัฒนาและ commit
git add .
git commit -m "feat: Add Stripe payment integration"

# 4. Push ไป remote
git push -u origin feature/add-payment-system

# 5. สร้าง Pull Request บน GitHub/GitLab

# 6. รอการ review และแก้ไขตาม feedback

# 7. หลัง merge แล้ว
git checkout main
git pull origin main
git branch -d feature/add-payment-system

Git Aliases - ทำให้ทำงานเร็วขึ้น

# ตั้งค่า aliases
git config --global alias.st status
git config --global alias.co checkout
git config --global alias.br branch
git config --global alias.ci commit
git config --global alias.unstage 'reset HEAD --'
git config --global alias.last 'log -1 HEAD'
git config --global alias.visual 'log --oneline --graph --all --decorate'
git config --global alias.amend 'commit --amend --no-edit'

# ใช้งาน
git st         # แทน git status
git co main    # แทน git checkout main
git visual     # ดู log แบบกราฟ

เครื่องมือเสริม

1. Git GUI Tools

• GitHub Desktop - เหมาะสำหรับมือใหม่
• GitKraken - สวยงาม มีฟีเจอร์เยอะ
• SourceTree - ฟรี จาก Atlassian
• Git Extensions - สำหรับ Windows

2. VS Code Extensions

• GitLens - ดูประวัติการเปลี่ยนแปลงในโค้ด
• Git Graph - แสดง branch และประวัติแบบกราฟ
• GitHub Pull Requests - จัดการ PR ใน VS Code

3. Command Line Tools

• tig - Text-mode interface for Git
• lazygit - Simple terminal UI for git
• gh - GitHub CLI

แหล่งเรียนรู้เพิ่มเติม

Documentation

• Git Official Documentation
• Pro Git Book (ฟรี)
• GitHub Guides

Interactive Learning

• Learn Git Branching
• Git-it
• Oh My Git!

Video Tutorials

• Git & GitHub Crash Course
• Git Tutorial for Beginners

Cheat Sheets

• GitHub Git Cheat Sheet
• GitLab Git Cheat Sheet

สรุป

Git เป็นเครื่องมือที่ทรงพลังสำหรับการจัดการโค้ดและการทำงานร่วมกันเป็นทีม คำสั่งพื้นฐานที่ควรจำ:

# เริ่มต้น
git init
git clone <url>

# การทำงานพื้นฐาน
git status
git add .
git commit -m "message"
git push
git pull

# Branch
git branch
git checkout -b <branch-name>
git merge <branch-name>

# ยกเลิก/แก้ไข
git reset
git revert
git stash

จำไว้ว่า:

• Commit บ่อยๆ พร้อมข้อความที่ชัดเจน
• ใช้ branch สำหรับฟีเจอร์ใหม่
• Pull ก่อน push เสมอ
• ทดสอบโค้ดก่อน commit
• ใช้ .gitignore อย่างถูกต้อง

การเรียนรู้ Git อาจดูยากในตอนแรก แต่เมื่อคุ้นชินแล้วจะเป็นเครื่องมือที่ขาดไม่ได้สำหรับการพัฒนาซอฟต์แวร์ ฝึกฝนบ่อยๆ แล้วคุณจะเชี่ยวชาญในไม่ช้า!

Happy Coding! 🚀